Naakte, ongewapende man krijgt stroomstoten van agent: ‘Ik ga sterven, ik ga sterven’

Een agent die wacht op hulp van collega’s zet in de Vlaardingse Westwijk zeker zeven keer zijn taser in om een verwarde man onder controle te houden. Terecht? Of grijpt de politie te snel en te vaak naar het stroomstootwapen?

In de Mr. Verschuurstraat in Vlaardingen-Westwijk ligt op 12 juni een poedelnaakte man te schreeuwen. Wat hij roept, is onduidelijk. De man is van Poolse komaf en spreekt geen Nederlands. Hij is ongewapend.

Op een paar meter afstand staat een agent met een taser. Met het knalgele apparaat geeft hij de Oost-Europeaan een stroomstoot. En even daarna nog een. En nog een. De Pool krimpt in elkaar, maar zit tamelijk snel weer rechtop. Om bij een volgende schok opnieuw gestrekt te gaan. Omstanders grijpen naar hun mobieltje en filmen wat er gebeurt.

‘Ik ga sterven, ik ga sterven. Ik haat de politiehoeren.’

De kreten van de naakte man zijn verre van samenhangend. Dat blijkt als een medewerkster van een Poolse supermarkt ze op verzoek van Rijnmond vertaalt. “Hij roept soms niet zulke nette dingen”, zegt Monica. Hoofdschuddend vertaalt ze zinnen als:
“Ik ben de koning.”
“Ik ga sterven. Ik ga sterven.”
“Ik droom van seks met Patricia.”
“Ik haat de politiehoeren.”
“Oh Jezus, het gaat goed. Ik ben in het paradijs.”
“Mijn ballen doen zo verdomd veel pijn.”
“Het spijt me, het spijt me, het spijt me heel erg, meneer.”

Huizen binnen

De politieman in de Mr. Verschuurstraat is in zijn eentje afgekomen op een melding van een naakte man, die in Adamskostuum meerdere huizen zou zijn binnengedrongen. Hij wacht op hulp van collega’s.

Omstanders hebben de indruk dat de politieman niet weet wat hij met de situatie aan moet. De Pool reageert niet op bevelen. Integendeel. Hij loopt op de agent af. “Taser hem! Taser hem!”, roepen sommige buurtbewoners.

De agent schiet twee pijltjes af, waarmee hij de Pool een stroomstoot geeft. Die is daar niet van onder de indruk en trekt ze direct uit zijn lijf. De verwarde man gaat pas tegen de vlakte als hij voor de tweede keer ‘beschoten’ wordt. Hij wordt in de boeien geslagen als andere agenten in de Mr. Verschuurstraat zijn aangekomen.

Minder heftig dan een pistool of een politiehond

Sinds vorig jaar hoort de taser tot de standaarduitrusting van agenten. Die mogen het wapen inzetten als een verdachte zich verzet tegen zijn arrestatie.
Het idee erachter: met een stroomstootwapen aan de koppelriem hoeven ze minder snel hun vuurwapen uit het holster te halen. De taser is krachtiger dan pepperspray of een wapenstok, maar minder heftig dan een pistool of een politiehond.

Vorig jaar werd het wapen landelijk 4414 keer gebruikt. Dat komt neer op 12 acties per dag. De taser werd ongeveer twee keer zo vaak ingezet als het dienstwapen. In driekwart van de gevallen was dreigen met een stroomstoten taser al voldoende, zegt de politie.

Onomstreden is het wapen niet. Het effect ervan op mensen met een wankele gezondheid is nooit goed onderzocht, stellen critici. Bovendien zouden agenten wel heel gemakkelijk naar hun taser grijpen, terwijl een tegenstribbelende verdachte ook ‘gewoon’ overmeesterd had kunnen worden.

In de Mr. Verschuurstraat in Vlaardingen lopen de meningen over dat laatste uiteen. Volgens de ene ooggetuige was de verwarde Pool een gevaar voor de omgeving. “Met stroomstoten kreeg die agent hem ook niet kalm. Dat zegt wel wat.”

Een ander beweert dat de politieman – ‘best een grote vent’ – heel goed anders had kunnen handelen. “De verwarde man stond op een gegeven moment gewoon gebukt klaar. Met zijn kont omhoog en zijn armen op de rug. De agent had hem zo in de boeien kunnen slaan. Maar dat deed hij niet.”

‘Meer dan drie keer taseren is niet verstandig’

Politiesocioloog Jaap Timmer van de Vrije Universiteit Amsterdam constateert dat politiemensen steeds meer te maken krijgen met verwarde personen, maar steeds minder uren getraind worden op optreden in penibele situaties. “Dat kan hen handelingsverlegen maken. Waardoor ze eerder de taser tevoorschijn halen. Er wordt minder gebruik gemaakt van de aangeleerde controletechnieken.”

Timmer wil geen commentaar geven op de beelden uit Vlaardingen, omdat hij de context niet goed genoeg kent. Hij wijst wel op een richtlijn, die binnen de politie geldt: “Meer dan drie keer taseren is niet verstandig. Omdat het middel dan dus kennelijk niet helpt. Een agent moet in zo’n geval een alternatief bedenken.”

Over de taser is nog een andere discussie gaande. Die draait om de vraag: wat is proportioneel geweld? Voor het taseren van een agresssief persoon met een mes of vuurwapen valt iets te zeggen, klinkt het in dit debat. Maar moet je er ook ongewapende burgers mee te lijf gaan? Zoals de 16-jarige jongen die eind juni in Almere voor een weglopende inbreker werd aangezien en daarom stroomstoten kreeg? Hij raakte gewond en moest naar het ziekenhuis, terwijl hij niets met de inbraak te maken had.

In het geval van de Mr. Verschuurstraat in Vlaardingen hadden agenten te maken met een verward persoon. “De politie wordt – landelijk gezien – bijna 400 keer per dag ingeschakeld bij incidenten die eigenlijk vragen om hulpverlening”, laat een woordvoerder van het korps weten. “Maar als mensen met verward gedrag een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving treden agenten op. Ook met de inzet van geweldsmiddelen, als de situatie daarom vraagt.”

De verwarde Pool is volgens de woordvoerder naar het ziekenhuis gebracht en daarna opgevangen door zijn familie. Hij heeft een waarschuwing gekregen: als hij zich nog een keer misdraagt, mag hij zich niet meer vertonen in de Westwijk. De Pool was op 12 juni vermoedelijk dronken. Maar dat is niet getest.

Of het gebruikte geweld professioneel was, wordt beoordeeld door een speciale commissie. “Dat proces loopt nog”, zegt de woordvoerder. “Mogelijke verbeterpunten delen we met elkaar. Op deze manier blijven we leren van het geweld dat we inzetten.”

De politie Schiedam publiceerde na de taseractie op Instagram overigens een eigen verslag. Met een opmerkelijk einde: “We snappen dat dit flink schrikken was voor de bewoners. Wij wassen nog een keer onze handen.”

Was de aangehouden Pool smerig volgens de agenten? Of duiden ze op het spreekwoord handen wassen in onschuld? Op die vraag is door het korps niet gereageerd.

Dit is een artikel van onze vaste mediapartner Rijnmond.